İş kazaları, iş güvenliği açısından ciddi sonuçlar doğurabilen olaylardır. İşverenler ve çalışanlar açısından, bu tür olayların doğru ve zamanında bildirilmesi büyük önem taşır. Peki, iş kazası bildirimi nasıl yapılır? Hangi süreler içinde tamamlanmalıdır? Bu yazımızda, iş kazası bildirim sürecini tüm detaylarıyla ele alacağız.
İçindekiler
İş Kazası Nedir?
İş kazası, çalışan kişinin işyerinde veya işin yürütülmesi sırasında maruz kaldığı, yaralanma veya ölümle sonuçlanabilen olaylardır. İş kazası şu durumlarda meydana gelebilir:
- İşyerinde, çalışma saatleri içinde gerçekleşen kazalar,
- İşveren tarafından görevlendirilen bir iş nedeniyle işyeri dışında meydana gelen kazalar,
- Çalışanın işyeri servisinde geçirdiği kazalar,
- Görevli olarak bir yere gönderilen çalışanın iş sırasında yaşadığı kazalar.
İş Kazası Bildirimi Nasıl Yapılır?
İş kazası bildirimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) elektronik ortamda veya doğrudan yazılı şekilde yapılmalıdır.
1. Elektronik Ortamda İş Kazası Bildirimi
Elektronik ortamda yapılan bildirimler, yalnızca 4A (SSK) kapsamında çalışan sigortalılar için geçerlidir. Bu işlemler e-Devlet üzerinden veya SGK tarafından verilen kullanıcı kodu ve e-bildirge şifresiyle yapılabilir.
Adım adım iş kazası bildirimi:
- e-Devlet sistemine giriş yapın (turkiye.gov.tr).
- SGK İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirimi ekranına gidin.
- İlgili formu eksiksiz doldurun (çalışanın bilgileri, kazanın oluş zamanı ve yeri gibi).
- Bildirimi onaylayarak gönderin.
2. Yazılı Başvuru Yoluyla Bildirim
Elektronik bildirim yapamayanlar (örneğin, 4B (Bağ-Kur) sigortalıları, yabancı uyruklu çalışanlar, e-bildirge şifresi olmayan işyerleri) doğrudan SGK’ya başvurarak iş kazası bildiriminde bulunmalıdır.
- SGK İş Kazası Bildirim Formu eksiksiz doldurulmalıdır.
- İlgili SGK müdürlüğüne elden veya posta yoluyla teslim edilmelidir.
İş Kazası Bildirimi İçin Süreler Nelerdir?
İş kazası bildirimi en geç 3 iş günü içinde SGK’ya yapılmalıdır. Bu süre, kazanın olduğu günün ertesi gününden itibaren hesaplanır.
Örnek Süre Hesaplamaları
| İş Kazası Tarihi | Son Bildirim Tarihi |
|---|---|
| Pazartesi | Perşembe gece yarısı |
| Cuma | Çarşamba gece yarısı |
| Salı | Cuma gece yarısı |
- İş günü hesaplamasında pazar günleri ve resmi tatiller dikkate alınmaz.
- Cumartesi günleri resmi işlemler açısından iş günü sayılmadığı için hesaba dahil edilmez.
İş Kazası Bildirilmezse Ne Olur?
İş kazasının belirtilen süre içinde bildirilmemesi, hem işverenler hem de çalışanlar için ciddi yaptırımlara neden olabilir.
1. İdari Para Cezası
İş kazasını zamanında bildirmeyen işverenlere SGK tarafından idari para cezası uygulanır. 2024 yılı itibarıyla bu ceza asgari ücretin belirli bir katı olarak hesaplanmaktadır.
2. Sigortalının Hak Kayıpları
İş kazası bildirimi yapılmazsa:
- Çalışan geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanamaz.
- İş kazasına bağlı maluliyet durumunda tazminat hakkı doğmaz.
- Çalışan, işverene tazminat davası açabilir.
İlginizi çekebilir: Orman Yangınlarının Türleri
İş Kazası Bildirimi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İş kazası bildirimi sadece işveren tarafından mı yapılmalıdır?
Evet, iş kazası bildirimi işveren tarafından yapılmalıdır. Ancak işverenin bu bildirimi yapmaması durumunda çalışan veya yakınları da dava açarak haklarını talep edebilir.
2. İş kazası bildirimi yapılmazsa ne olur?
İşveren idari para cezasına çarptırılır, çalışan ise iş kazası sonucu hak ettiği sosyal güvenlik yardımlarından yararlanamayabilir.
3. İş kazası bildirimi için hangi evraklar gereklidir?
- İş kazası bildirim formu
- Çalışanın kimlik ve sigorta bilgileri
- İş kazası ile ilgili detaylı rapor (gerekirse doktor raporu)
- İş kazasının meydana geldiği yere ait belgeler
4. İş kazasında çalışan, işvereni mahkemeye verebilir mi?
Evet. İş kazasında ihmal tespit edilirse, çalışan işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
İş kazalarının doğru ve zamanında bildirilmesi, hem çalışanların haklarını korumak hem de işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi açısından büyük önem taşır. İş kazası bildirimi sürecine dikkat etmek, cezai yaptırımlardan kaçınmak ve çalışanların mağduriyetini önlemek için en doğru adımdır. İş güvenliği kurallarına uygun hareket etmek ve olası iş kazalarını en aza indirmek için gerekli önlemler alınmalıdır.
İlginizi çekebilir: Ramak Kala Olayı
